ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ 'Η ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ?
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ BREXIT.

Σε λίγο συμπληρώνονται τρία χρόνια από τις 23 Ιουνίου 2016, όταν η ισχνή πλειοψηφία του 51,89% αποφάσισε η Βρετανία να εγκαταλείψει την ΕΕ. Η απόφαση αυτή αρχικά ερμηνεύτηκε ως κρίση της ΕΕ. Όμως τρία χρόνια αργότερα φαίνεται ότι το Brexit αποτελεί μια πρωτοφανή κρίση της (βρετανικής) κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Πολλή συζήτηση έχει γίνει και στην Ελλάδα για την σημασία των δημοψηφισμάτων και την αναλογική κοινοβουλευτική αντιπροσώπευση. Η παράλυση που έχει επιφέρει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος τόσο στο Συντηρητικό όσο και στο Εργατικό κόμμα της Βρετανίας δείχνει ότι η λογική της άμεσης δημοκρατίας δύσκολα συνδυάζεται με τη λογική της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.

Κι ας μην νομίσουμε ότι αυτά είναι πολύ βρετανικά θέματα για να ενδιαφέρουν εμάς τους Έλληνες. Αρκεί να θυμηθούμε τις περιπέτειες και του δικού μας δημοψηφίσματος το καλοκαίρι του 2015 σχετικά με τη σχέση μας με την ΕΕ. Η περίπτωση αυτή, όπως και του δημοψηφίσματος για το Brexit, δείχνουν ότι περίπλοκα πολιτικά προβλήματα δεν λύνονται με ένα ναι ή ένα όχι. Επιπλέον, οι επιπτώσεις τέτοιων δημοψηφισμάτων έχουν διαβρωτικές συνέπειες για τη συνοχή των κομμάτων και κατ’ επέκταση την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ας θυμηθούμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά διασπάστηκε εξαιτίας της τροπής που πήραν τα πράγματα μετά το δημοψήφισμα. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι το δημοψήφισμα για το Brexit θα έχει τις ίδιες διαλυτικές επιδράσεις στο Συντηρητικό Κόμμα της Βρετανίας και μακροπρόθεσμα θα αποδειχτεί πιο επικίνδυνο για την ενότητα της Βρετανίας παρά για την ενότητα της ΕΕ.

Το τελευταίο τεύχος του Contemporary European History φιλοξενεί μια στρογγυλή τράπεζα ιστορικών από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι συζητούν επί του Brexit και της προοπτικής της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην Ευρώπη σήμερα. Από αυτές τις συμβολές στη συζήτηση, επέλεξα να σας παρουσιάσω εδώ την άποψη του Βέλγου ιστορικού Pieter Lagrou, ο οποίος συγκρίνει το δημοψήφισμα για το Brexit με τα δημοψηφίσματα που έγιναν στην Άνω Σιλεσία το Μάρτιο του 1921 (σχετικά με το αν θα εγκαταλείψουν τη Γερμανία και ενταχθούν στο νέο πολωνικό κράτος) και στο Βέλγιο το Μάρτιο του 1950 (σχετικά με την επιστροφή του βασιλιά Λεοπόλδου ΙΙΙ).

Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.